Rozważania o charakterze zagrożenia oraz rekomendacje jak z terroryzmem żyć

W Polsce z terroryzmem jest jak z COVID-em – nikt nie widział, ale z jego powodu umierają ludzie. Teza jest mocna, ale i rzeczywistość bywa brutalna. Terroryzm był, jest i będzie. Dlatego dzisiaj – ku pamięci ofiar terroryzmu – kilka instrukcji na temat tego, jak się przygotować do zagrożenia tego typu.

Na początek pięć wniosków wynikających z diagnozy obecnej sytuacji terrorystycznej i antyterrorystycznej w Europie i na świecie. Później, dziesięć konkretnych rad, ale nie o tym jak przetrwać w dobie terroryzmu, tylko jak odpowiedzialnie i świadomie żyć z zagrożeniem, które realnie istnieje – podobnie jak wypadki drogowe, samobójstwa, czy wspomniany COVID.

1. Pamiętajmy, by odróżniać terroryzm od zamachu terrorystycznego. Terroryzm to forma przemocy politycznej – zjawisko, nie zdarzenie. Zamach terrorystyczny jest natomiast zdarzeniem o podłożu terrorystycznym, polegającym na realnym i rzeczywistym ataku na życie, zdrowie, mienie lub środowisko. Pamiętajmy, że nie każdy zamach będzie zamachem terrorystycznym – wszystko zależy bowiem od celu sprawcy – czy działa on w ramach tzw. strategii pośredniej terroryzmu.
2. Radykalizm i terroryzm dzieli czasem tylko jeden krok. Należy więc być uważnym, by nie przekroczyć tej cienkiej granicy pomiędzy wolnością słowa i podglądów a przemocą i zamachami.
3. Realna liczba zamachów terrorystycznych z roku na rok się zmniejsza, a liczba ofiar w całej Unii Europejskiej sięga od kilku do kilkunastu osób rocznie. Oczywiście to tylko liczby i to nie one stanowią o potędze terroryzmu. Zagrożenie jest namacalne, bo jest medialne i przeraża, manipulując doskonałym narzędziem jakim jest strach i – co więcej – jest nieoczekiwane. Zatem to, że dziś statystyka pokazuje kilka ofiar nie oznacza, że nie będzie kolejnego Madrytu, Nicei lub WTC.
4. Polska ma adekwatny do skali zagrożeń system antyterrorystyczny (AT), złożony z trzech poziomów instytucjonalnych i koordynowanych operacyjnie przez całodobowe RCB (Rządowe Centrum Bezpieczeństwa) oraz CAT ABW (Centrum Antyterrorystyczne Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego). Na szczęście wiele zrobiono ostatnio na rzecz wzmocnienia przygotowania państwa do takich zagrożeń. Mocne strony to ustawa AT, podział kompetencji w ramach faz działań AT, wiodąca rola i uprawnienia ABW czy ekstra rozwiązania, takie jak specjalne użycie broni i wykorzystanie wojsk specjalnych do wzmocnienia Policji.
5. Są też obszary do rewizji lub poprawy, np. zwiększenie ochrony antyterrorystycznej infrastruktury krytycznej oraz nadanie jakiejkolwiek ochrony obiektom miękkim, takim jak centra handlowe. Warto robić więcej w ramach edukacji – choć tu należy docenić aktywność MSWiA i CPT ABW (Centrum Prewencji Terrorystycznej Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego) i do tego zastanowić się nad przygotowaniem odpowiedzi na zamachy masowych zabójców – czyli wzmocnieniem roli pierwszych na miejscu zdarzenia – pracowników ochrony i policjantów w składach patroli. Co z tego, że mamy silne jednostki specjalne (GROM, SPKP), jeżeli będą one na miejscu dopiero po kilkudziesięciu minutach? Potrzebujemy odpowiedzi tu i teraz. Dlatego też, gdy identyfikujemy coraz więcej zamachów typu masowy zabójca, warto przygotować inne elementy systemu AT – ochrona fizyczna, zabezpieczenia techniczne, administratorzy obiektów i my wszyscy, bo w systemie antyterrorystycznym każdy ma znaczenie.

Skoro zatem czas jest elementem istotnym i może się zdarzyć, że w trakcie zamachu będziemy pozostawieni sami sobie, przygotujmy się do potencjalnego zagrożenia. W związku z tym przedstawiam porady dotyczące tego jak i co zrobić, by nie tylko nie bać się terroryzmu, ale nauczyć się z nim żyć.

Reasumując, wiele zależy od nas, nie jesteśmy bezbronni w obliczu zagrożenia terroryzmem i zamachami terrorystycznymi. Pamiętając o ofiarach terroryzmu zróbmy wszystko, by się nimi nie stać.

mjr rez. dr inż. Jarosław Stelmach
Safety Project

Zobacz film