Obiekty infrastruktury krytycznej mają ogromne znaczenie dla gospodarki, wymagają zatem odpowiedniej ochrony. Zabezpieczenia powinny mieć charakter kompleksowy i obejmować zasięgiem zarówno zewnętrzne otoczenie obiektu, jak i jego wnętrze – tak, by skutecznie zapobiegać wtargnięciom na teren obiektu osób niepowołanych oraz zapewnić odpowiedni poziom bezpieczeństwa pracownikom. Aby to osiągnąć, warto postawić na zintegrowany system, składający się z kamer monitoringu, głośników i urządzeń kontroli dostępu.

Jednym ze specyficznych obiektów segmentu infrastruktury krytycznej są kopalnie wraz z całym procesem wydobywczym. Globalna produkcja górnicza osiąga właśnie najwyższe poziomy w historii – w 2018 r. wynosiła ona ponad 17,7 mld ton. Wraz z rozwojem górnictwa rośnie również zapotrzebowanie na wdrażanie rozwiązań, które pomogą w większym stopniu zadbać o bezpieczeństwo pracowników kopalni. Z pomocą przychodzi technologia, która nie tylko minimalizuje różne ryzyka, ale także pozwala podnieść efektywność operacyjną.

Jeśli chodzi o niełatwe warunki pracy, niewiele jest trudniejszych zawodów niż górnictwo. Ponadto w tak wysoce regulowanym sektorze każdy incydent, nawet mały, zawsze musi zostać dokładnie zbadany. Może to powodować częściowe wstrzymanie działalności kopalni, a co za tym idzie – mieć wpływ na jej wyniki finansowe. Aby uniknąć niepotrzebnych kosztów, coraz więcej zakładów wydobywczych decyduje się korzystać z rozwiązań dozoru wizyjnego.

Praca w pyle i ciemności

Wyobrażenie kopalni przez laika zwykle przedstawia labirynt słabo oświetlonych tuneli wydrążonych głęboko pod ziemią. Chociaż nie wszystkie kopalnie rzeczywiście funkcjonują pod powierzchnią, prawdą jest, że zła widoczność jest powszechnym wyzwaniem. Najnowsze kamery z oświetlaczami podczerwieni potrafią mu sprostać, umożliwiają bowiem przechwytywanie obrazów w całkowitej ciemności. Pomocne mogą być także kamery termowizyjne, które stanowią wsparcie, kiedy widoczność jest ograniczona. Urządzenia o wzmocnionej konstrukcji oraz te, w których zastosowano obudowy ze stali nierdzewnej, wytrzymują zarówno rygory samych operacji górniczych, jak i trudne warunki środowiska pracy.

W obiektach górniczych na widoczność wpływa nie tylko ilość światła. Nieuniknionym produktem ubocznym procesu wydobycia jest pył – to on bardzo często utrudnia pracę górników. Monitorowanie pyłu jest ważne ze względu na zdrowie i życie nie tylko pracowników kopalni, ale także społeczności lokalnej, może bowiem się przedostać poza teren zakładu. Współczesne kamery wyposażone w aplikacje analityczne oparte na głębokim uczeniu oraz termowizję mogą wykrywać i monitorować różnorodne obiekty i zagrożenia, w tym chmury pyłu, umożliwiając podjęcie działań naprawczych lub proaktywne ostrzeganie okolicznych mieszkańców i pracowników.

Zarządzanie maszynami

Zagrożenia bezpieczeństwa w górnictwie stanowią również maszyny stosowane w branży wydobywczej. Koparki górnicze – używane do wydobywania dużych ilości ziemi i skał – są ogromne. Same łyżki ważące do 10 tys. ton mogą mieć pojemność do 130 metrów sześciennych. Podobnie ciężarówki używane do transportu ziemi, skał i minerałów w ramach operacji wydobywczych po załadowaniu mogą ważyć ponad 500 ton, równocześnie poruszając się z prędkością 60 km/h. Ryzyko związane z obsługą tak ogromnych maszyn jest oczywiste. Zagrożenia te dotyczą zarówno bezpieczeństwa pracowników kopalni, jak i skutków ewentualnych awarii. W związku z tym coraz powszechniejsze jest stosowanie kamer pokładowych w celu zapewnienia operatorom i kierowcom bezpieczeństwa.

– Oprócz kamer wizyjnych często instalowane są także kamery pokładowe wyposażone w termowizję. Mogą być nieocenioną pomocą, gdy widoczność ogranicza pył. Dodatkowo można korzystać z kamer nasobnych, które pracownicy noszą na ubraniu roboczym. Często pomagają one ustalić sekwencję wydarzeń, a nagrania wykorzystuje się np. przy szkoleniach – podkreśla Marek Białek z Axis Communications.

Innowacje technologiczne w kopalni

W ostatnich latach nieustannie rosną możliwości analityki wizyjnej. Oprócz klasycznego nagrywania obrazu współczesne inteligentne kamery mogą także samodzielnie rozpoznawać obiekty. W górnictwie można wykorzystać funkcje analityczne, aby np. upewnić się, że pracownicy włożyli odpowiedni sprzęt ochrony osobistej przed wejściem do kopalni lub poruszaniem się po terenie. Zaawansowane aplikacje wspomagają też m.in. liczenie osób. Pozwala to nieustannie monitorować liczbę pracowników znajdujących się na terenie obiektu, a w czasach pandemii umożliwia dodatkowo spełnianie norm związanych z koniecznym dystansem społecznym.

Innowacyjność systemów wizyjnych można wykorzystać jeszcze na jednej płaszczyźnie: wydajności operacyjnej. Wiadomo, że przerwy w pracy kopalni mogą być bardzo kosztowne. Lepiej zatem zapobiegać, niż leczyć i proaktywnie konserwować sprzęt. Przykładowo, kamery umieszczone w kluczowych punktach wzdłuż przenośników taśmowych mogą być połączone z czujnikami obciążenia, ostrzegając operatorów, gdy poziom obciążenia przekracza wyznaczone limity. Podobnie kamery do odczytu temperatury mogą być używane do monitorowania np. kabli elektrycznych i podstacji, przekazując wczesne ostrzeżenia o problemach, a nawet automatycznie wyłączając system przed wystąpieniem katastrofalnej awarii czy pożaru.

Bezpieczeństwo przede wszystkim

Nie wolno zapominać o najbardziej znanej funkcji kamer VSS, czyli o dozorze/monitoringu wizyjnym. Kopalnie, jako infrastruktura krytyczna, powinny być objęte zintegrowanym systemem kamer, które mają możliwość obracania i zbliżenia, tak by z łatwością identyfikować potencjalne zagrożenia, przy jednoczesnej minimalizacji liczby fałszywych alarmów.

Przykładowo, niedawno zamknięte szyby kopalniane są szczególnie atrakcyjne dla przestępców, ponieważ nadal może się w nich znajdować wiele cennych maszyn wykorzystywanych w poprzednich operacjach wydobywczych. Do ostrzegania operatorów o włamaniu do takich obiektów można zastosować technologie dozoru wizyjnego oraz ochrony obwodowej. Wtargnięcie intruza na chroniony obszar, zweryfikowane obrazem z kamer monitoringu, wyzwoli automatyczny alarm dźwiękowy, który pozwoli skutecznie go odstraszyć.

Kopalnie to środowiska szczególnie wymagające, realnie zagrożone wystąpieniem sytuacji narażającej ludzi na utratę życia, m.in. wzrostem temperatury i wybuchem nagromadzonych gazów. W miejscach o wysokim prawdopodobieństwie tego ryzyka można instalować tylko kamery z ochroną przeciwwybuchową (tzw. iskrobezpieczne). W połączeniu z technologią analityczną i monitoringiem temperatury urządzenia te są nie tylko klasycznymi systemami monitoringu, ale także inteligentnymi narzędziami stanowiącymi wsparcie w podejmowaniu działań związanych z bezpieczeństwem.

– Warto zauważyć, że wiele funkcji nowoczesnych kamer monitoringu wideo, w połączeniu z analizą termiczną i głębokim uczeniem, odpowiada na różnorodne wyzwania związane z sektorem wydobywczym. Korzyści zastosowania zintegrowanych systemów są dostrzegane przez coraz większą liczbę zarządzających kopalniami na całym świecie – konkluduje Marek Białek z Axis Communications.

Axis Communications Poland
ul. Domaniewska 44 bud. 4
02-672 Warszawa
www.axis.com/pl