Inteligentne miasto musi być przede wszystkim bezpieczne. Systemy security są zatem nieodłącznym elementem projektów safe cities. Odpowiadają przy tym nie tylko za aspekt zabezpieczeń, ale także stanowią część „inteligentnego” systemu sterującego i usprawniającego funkcjonowanie w wielkim miejskim organizmie.

Smart cities jako źródła danych pozwalających zrozumieć rytm miasta

Już 54% ludzi na świecie żyje w miastach. Szacuje się, że postępująca urbanizacja przy ogólnym wzroście populacji przyczyni się do zwiększenia liczby mieszkańców aglomeracji miejskich o 2,5 mld. Jak wskazuje ONZ, zarządzanie obszarami miejskimi stało się jednym z ważniejszych wyzwań XXI w., stąd koncepcja tzw. inteligentnych miast, dla których najważniejszym czynnikiem działania jest lokalizowanie jak największej liczby – a najlepiej wszystkich – informacji w przestrzeni.
Analizowanie zmiennych i różnorodnych zbiorów danych, tzw. Big Data, stanie się wkrótce podstawowym elementem prawidłowego funkcjonowania miasta, tak jak znajdujący się niemal w każdej aglomeracji system dozoru wizyjnego. Świadomość planów wykorzystania tego narzędzia w przyszłości już zmienia sposób postrzegania kamer wykorzystywanych dziś głównie do patrolowania okolicy miejsc ich instalacji. Dotychczas bowiem kamery w przestrzeni miejskiej służyły tylko jako narzędzie do zdalnego nadzoru, wykorzystywane przez operatorów systemu monitoringu lub przedstawicieli służb. W koncepcji smart city zaczynają być traktowane jako źródła nieprzetworzonych danych pozwalających zrozumieć rytm miasta. Na wartość wynikową każdej analizy wpływa jakość danych wprowadzanych do systemu, stąd nie bez znaczenia pozostaje odpowiedni dobór kamer w celu utrzymania powtarzalności próby. Powoli, ale coraz częściej w aglomeracjach są instalowane kamery stałopozycyjne pracujące w widmie widzialnym lub termowizyjne służące do obserwacji zagęszczenia pojazdów lub ludzi, płynności ruchu pojazdów czy oznaczenia liczby wolnych miejsc parkingowych.
Analizując obrazy w czasie, można lepiej prognozować zmiany wynikające np. z następstw anomalii pogodowych, skutki ewentualnych awarii, konsekwencje zgromadzeń lub wypadków drogowych. Poprawna analiza wszystkich tych elementów zlokalizowanych w przestrzeni i czasie pozwala zapobiegać szkodliwym zjawiskom, podejmować decyzje oparte na prawidłowych przesłankach oraz optymalną alokację środków.
Z inteligentnym miastem wiąże się duża liczba danych oraz rzeczywisty lub prawie rzeczywisty czas dostarczania informacji, prezentowanych np. w postaci dynamicznych grafik nakładanych bezpośrednio na obraz z kamery. Synergia obrazu bieżącego z dodatkowymi informacjami w ramach tzw. wirtualnej rzeczywistości usprawnia zarządzanie incydentami, a nawet pomaga w zapobieganiu im. Przetwarzanie dużej liczby danych w sposób zorganizowany w ramach Big Data często prowadzi do zdobywania nowej wiedzy. W przypadku miast i wykorzystania systemów kamer Axis stosuje się do tego model rozproszony. Przechwycony obraz jest zapisywany na serwerach, podczas gdy wstępnej analizie zawartości obrazu dokonuje się bezpośrednio w kamerze. Uzyskane w ten sposób dane stanowią podstawę do dalszej, głębszej analizy zmian w obrazie wykonywanej bezpośrednio na danych archiwalnych. Przykładami takiego rozwiązania są algorytmy rozpoznania i późniejsza analiza twarzy w tłumie czy choćby detekcja osób i bardziej wymagająca analiza ich ubioru.
Big Data, wirtualna rzeczywistość i IoT to nie tylko moda. To kierunek towarzyszących nam zmian, dotykający każdej dziedziny życia, również w zakresie bezpieczeństwa. W niedalekiej przyszłości wraz ze wzrostem mocy obliczeniowej procesorów w kamerach będą możliwe coraz bardziej skomplikowane operacje matematyczne, co przełoży się na wykorzystywanie mechanizmów z rodziny Deep Learning i w konsekwencji ugruntowanie pozycji tych popularnych zwrotów.

Rozwiązania wspierające bezpieczeństwo pracowników biurowców

Liczba osób pracujących zawodowo na stanowiskach biurowych od lat systematycznie rośnie. Wymusza to na pracodawcach i pracownikach coraz większą dbałość także o szeroko pojęte bezpieczeństwo. Zmieniają się w tym zakresie również uwarunkowania prawne wprowadzające do obowiązków pracodawców nowe wytyczne. Dla bezpieczeństwa pracowników w obiektach biurowych instaluje się różne systemy, pośrednio lub bezpośrednio wpływające na poprawę ochrony. Jednym z podstawowych wymogów jest wyposażenie biura w systemy ochrony przeciwpożarowej i alarmowej. Uzupełnieniem są systemy dozoru wizyjnego oparte na technologii IP, coraz bardziej popularne w całej przestrzeni publicznej. Możliwość rejestracji obrazu z kamer, wykorzystanie nowoczesnych metod cyfrowej analizy obrazu czy nowych technologii, np. Starlight w kamerach Dahua Technology, zdecydowanie poprawiło bezpieczeństwo pracowników.
Dahua Technology oferuje również uzupełnienie powyższego systemu o dwa kolejne stopnie zabezpieczenia typowego biura. Pierwszym jest system wideodomofonów zabezpieczający wejścia do obiektu. Zastosowana technologia IP ułatwia integrację z kamerami. Obraz z kamer IP może być wyświetlany na monitorze wideo-
domofonu, a obraz z kamery stacji bramowej wideodomofonu – nagrywany na rejestratorze sieciowym. Ciekawym rozwiązaniem jest możliwość dołączenia do monitora czujek alarmowych i wykorzystanie go jako niedużej centralki alarmowej. To idealne rozwiązanie dla małych biur, a przede wszystkim tych, które wcześniej nie miały systemu alarmowego. W przypadku alarmu powiadomienie może trafić do fizycznej ochrony budynku lub ze stacji monitorującej. Dahua Technology oferuje również wideodomofon 2-przewodowy, w którym zasilanie oraz dane wykorzystują jedynie pojedynczą parę przewodów. Rozwiązanie jest atrakcyjne dla firm, które istniejący system analogowy chcą w jak najprostszy sposób wymienić na cyfrowy IP.
Drugim rozwiązaniem zwiększającym bezpieczeństwo biura jest system kontroli dostępu. Dahua proponuje kompleksowe rozwiązanie – od różnego rodzaju czytników (klawiatura, karty RFID, czytniki biometryczne), poprzez różne kontrolery (2- i 4-drzwiowe) w różnym wykonaniu (montowane w samodzielnych skrzynkach lub np. w rozdzielniach na szynie DIN), aż po elektroniczne zamki i zwory elektromagnetyczne. Zastosowanie systemu kontroli dostępu do newralgicznych pomieszczeń w biurze (serwerownia, kasa czy archiwum) nie tylko zapewnia ochronę finansów czy danych, ale także znacząco poprawia poczucie bezpieczeństwa osób tam pracujących.
Bezpieczeństwo obiektów biurowych można i należy rozpatrywać na wielu płaszczyznach. To nie tylko kontrola dostępu do obiektu, ochrona przed włamaniem, pożarem czy zalaniem. To również ochrona danych komputerowych czy danych osobowych pracowników. Ale to już zupełnie inny temat.

Kamery w miejskich systemach monitoringu wizyjnego

Korzyści zapewniane przez systemy dozoru wizyjnego w przestrzeniach miejskich to nie tylko przeciwdziałanie przestępczości, ale także wpływ na jakość życia i rozwój infrastruktury miejskiej. To także wyzwania związane zarówno z odpowiednią ochroną zróżnicowanych obiektów użytku publicznego, jak i koniecznością obserwowania otwartych przestrzeni. Właściwe zabezpieczenie obszarów miejskich wymaga także integracji wielu systemów, takich jak kontrola dostępu, telewizja dozorowa czy sygnalizacja włamania i napadu.
Kamery stosowane w systemie monitoringu miasta mają za zadanie umożliwić operatorom realizację dwóch podstawowych celów: identyfikację zagrożenia oraz identyfikację ewentualnych sprawców. Cele te, z technicznego punktu widzenia, są niejako ze sobą sprzeczne, ponieważ wymogiem w przypadku pierwszego jest zastosowanie kamery o jak najszerszym polu obserwacji, natomiast drugiego – uzyskanie obrazu o jak najlepszej jakości (wyrażanej np. liczbą pikseli na metr). Ponadto przestrzeń miejska charakteryzuje się dynamicznymi zmianami oświetlenia, występowaniem jednocześnie intensywnych źródeł światła oraz fragmentów słabo oświetlowych, a także pozbawionych oświetlenia.
Wyzwaniom tym sprostają kamery serii PanoVu oferowane przez firmę Hikvision. Połączenie w jednej obudowie kamery panoramicznej z kamerą obrotową PTZ otwiera nowe możliwości obserwacji stref objętych dozorem. Poza oczywistą zaletą wynikającą z realizacji podglądu obrazu w zakresie 180 lub 360 stopni w czasie rzeczywistym takie rozwiązanie ma jeszcze jedną, być może najistotniejszą cechę. Obie jednostki zostały ze sobą sprzężone programowo w sposób umożliwiający szybkie ustawienie pozycji poprzez zaznaczenie myszą interesującego obszaru na obrazie panoramicznym. Panorama zapewnia widok ogólny, pozwalający ocenić sytuację i podjąć decyzję o wyborze obserwowanego obiektu, a uzyskanie dzięki modułowi PTZ obrazu o wysokiej rozdzielczości trwa chwilę. Co więcej, takie rozwiązanie znacznie ułatwia śledzenie wielu celów jednocześnie, nawet gdy znajdują się one po przeciwnych stronach punktu kamerowego. Standardem w urządzeniach tej klasy są funkcje analityczne zawartości obrazu, takie jak wykrywanie przekroczenia linii lub detekcja intruza.
Spośród rozwiązań przeznaczonych dla miast warte uwagi są systemy parkingowe, nierzadko sprzężone z systemami telewizji dozorowej. Algorytmy rozpoznające numery rejestracyjne pojazdów, zaimplementowane w kamerach Hikvision, w połączeniu z funkcjami wykrywania wolnych miejsc parkingowych pozwalają zbudować system umożliwiający zarządzanie miejscami parkingowymi. Po wprowadzeniu numeru rejestracyjnego w interaktywnym kiosku system wskaże, gdzie został zaparkowany pojazd, a detektory zintegrowane z kamerami ułatwią znalezienie wolnego miejsca. Jedna kamera jest w stanie objąć polem działania kilka miejsc parkingowych, nadzorem wizyjnym można objąć każdy pojazd, a zarejestrowany materiał będzie pomocny w przypadku różnego rodzaju nieprzyjemnych zdarzeń, takich jak kradzież, zarysowanie drzwi lub innych „niespodzianek” charakterystycznych dla dużych, wielopoziomowych parkingów.

Bezpieczne miasto – wyzwania stawiane systemom dozorowym

Systemy monitoringu wizyjnego na stałe wpisały się w krajobraz wielu polskich miast. Nie budzą sprzeciwu mieszkańców, a wielokrotnie to na ich prośbę miasta lub mniejsze lokalne społeczności decydują się na zakup kolejnych kamer. Miejskie systemy monitoringu kojarzą się z klasycznymi systemami CCTV, z kamerami PTZ i kamerami stałopozycyjnymi. Główną zmianą, jaka zaszła w nich w ostatnich latach, jest jakość obrazu trafiającego do centrum monitoringu. Dużo częściej stosuje się kamery o rozdzielczości kilku megapikseli, które oferują wyższą jakość obrazu. Kamery PTZ, dzięki coraz lepszej optyce i dostępnemu zoomowi, pozwalają także na monitorowanie większych obszarów.
Patrząc jednak od „kuchni” na funkcjonowanie tych systemów, trzeba mieć świadomość, że wielu zdarzeń, które dzieją się w obszarze widzenia kamer, operator stacji monitorowania często nie zauważa. Kiedy musi jednocześnie obserwować wiele obrazów, jego percepcja i skuteczność dostrzegania zagrożeń znacznie spada już po kilkunastu minutach.
Z pewnością wzrośnie w kolejnych latach znaczenie analityki wideo w systemach monitoringu. Tylko dzięki wsparciu dedykowanych algorytmów można poprawić skuteczność wykrywalności zdarzeń. Już teraz są dostępne rozwiązania pozwalające np. na detekcję osób pozostających zbyt długo w zdefiniowanych obszarach lub pozostawionych przedmiotów. W przyszłości na popularności zyskają algorytmy behawioralne, które będą miały za zadanie wykrywać nietypowe zachowania lub identyfikować poszukiwane osoby na podstawie danych biometrycznych, takich jak twarz lub cech indywidualnych, np. rodzaj chodu.
Coraz częściej, gdy słyszymy, że miał miejsce jakiś atak terrorystyczny lub wypadek, po chwili to samo zdarzenie możemy prześledzić w Internecie z wielu różnych ujęć. Część filmów pochodzi rzeczywiście z kamer miejskiego systemu monitoringu, niektóre z kamer zamontowanych na obiektach prywatnych, przeważają jednak filmy z telefonów komórkowych czy rejestratorów wideo zainstalowanych w prywatnych pojazdach. Wszystkie te „dodatkowe” kamery wypełniają luki w systemach monitoringu miejskiego. Bardzo kosztowne jest przecież objęcie dozorem całego miasta. W ten trend wpisują się coraz popularniejsze kamery nasobne, czyli niewielkie kamery mocowane na mundurach policjantów czy strażników miejskich. Dzięki wbudowanym systemom transmisji wideo operator stacji monitoringu widzi na mapie lokalizację każdego z funkcjonariuszy i w razie potrzeby może obejrzeć obraz z jego kamery. Zapewne systemy będą dodatkowo uzupełniane kamerami z metra, autobusów i tramwajów, a w przyszłości także z dronów wykorzystywanych w trakcie działań obserwacyjnych, patrolowych czy pościgowych.
Wyzwaniem, z którym już teraz przychodzi się zmierzyć, jest integracja obrazów z tych wszystkich kamer w jednym oprogramowaniu po stronie centrum monitoringu. Ze względu na ilość danych, jaka tu będzie spływać, tylko profesjonalne i dedykowane rozwiązania pozwolą operatorom na wygodną i skuteczną pracę. Dla nas wszystkich będzie to oznaczać bezpieczniejsze miasto.

Bezpieczeństwo pożarowe obiektów biurowych

Nie ma jednego właściwego zestawu wytycznych czy obowiązujących aktów prawnych, w pełni odpowiadających budynkom, w których przebywają ludzie, a także norm oraz zaleceń specjalnych, np. związanych z infrastrukturą krytyczną (choćby dla budynków rządowych). Zarówno projektanci, jak i wykonawcy instalacji ppoż. muszą najpierw odnieść się do przepisów ogólnych, a następnie ocenić możliwość ich zastosowania w konkretnym przypadku. Potrzeby szczegółowe w zakresie doboru odpowiedniego systemu zabezpieczenia wynikają z indywidualnych potrzeb użytkowników i charakterystyki użytkowej obiektu – jego wyposażenia stałego lub tymczasowego. Ponadto ze względu na to, że obiekty biurowe należą do obiektów użyteczności publicznej należy uwzględniać odpowiednie wymagania dla danej klasy (kategorii ZL) zagrożeń
zidentyfikowanych dla danego budynku, a także jego wysokość – co również wpływa na zakres ochrony przeciwpożarowej, jaką musi lub może zostać objęty.
Budynek biurowy może być również usytuowany (i najczęściej tak się dzieje) w sąsiedztwie innych obiektów o podobnym lub różnym przeznaczeniu, co wpływa na zakres i wymagania dotyczące zastosowania koniecznych (minimalnych) lub dodatkowych zabezpieczeń przeciwpożarowych.
Można jednak wyróżnić dwie istotne cechy obiektów biurowych, które powinny być podstawą analizy zagrożeń i doboru odpowiednich środków przeciwdziałania zagrożeniom (pożarom) w takich budynkach. Po pierwsze są to obiekty, w których ludzie przebywają czasowo, w sposób powtarzalny (w przeciwieństwie np. do obiektów mieszkalnych, w których uznaje się, że ludzie przebywają w nich „na stałe”), ale jednak ich wymienność (fluktuacja) i dynamika przemieszczania się są znacznie mniejsze niż w przypadku obiektów np. handlowo-usługowych czy sportowych. Po drugie są to budynki biurowe, w których zwykle są ulokowane siedziby firm lub organizacji mających własne, odrębne kultury organizacyjne, regulaminy, przepisy i normy zachowań indywidualnych oraz zespołowych. Mogą one także posiadać własne wytyczne i procedury związane z zachowaniem pracowników i ich gości w warunkach zagrożenia życia (wytyczne korporacyjne, branżowe itp.). Wpływają one w bardzo istotny sposób na organizację ewakuacji ludzi w przypadku wystąpienia zjawiska kryzysowego wywołanego pożarem rzeczywistym lub nawet fałszywym alarmem.
Zasygnalizowane pokrótce czynniki determinujące zakres i sposób zapewnienia bezpieczeństwa osobom przebywającym w budynku biurowym powinny skłonić do głębszej refleksji na temat problematyki bezpieczeństwa pożarowego w obiektach biurowych w odniesieniu do budynków o innym przeznaczeniu.