Krzysztof Kunecki
Schrack Seconet Polska
Bezpieczeństwo pożarowe obiektów hotelowych wymaga specjalistycznego podejścia zarówno do koncepcji bezpieczeństwa, jak i doboru urządzeń przeciwpożarowych.
Te dwa aspekty powinny uwzględniać sposób funkcjonowania obiektu podczas jego codziennego użytkowania oraz fakt przebywania w nim osób, które na co dzień nie są jego stałymi użytkownikami. Szczególną uwagę należy zwrócić na zapewnienie wszystkim użytkownikom hotelu skutecznego poinformowania i zaalarmowania o pożarze, a także umożliwienie bezpiecznej ewakuacji.
Na podstawie obowiązujących przepisów prawa dotyczących wymogu stosowania urządzeń ppoż. (§ 28.1 Rozporządzenia MSWiA z 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony ppoż. budynków, innych obiektów budowlanych i terenów – Dz.U.2010, nr 109, poz. 719) systemy sygnalizacji pożarowej należy stosować w obiektach hotelowych powyżej 50 miejsc noclegowych. Ponadto, zgodnie z § 29.1 cytowanego rozporządzenia, w obiektach hotelowych, w których liczba miejsc noclegowych przekracza 200 lub budynek jest zaklasyfikowany jako wysoki lub wysokościowy (powyżej 25 m), albo ma więcej niż 9 kondygnacji naziemnych – należy stosować dźwiękowe systemy ostrzegawcze.
Zgodnie z Załącznikiem 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z 9 marca 2011 r. obiekty budowlane muszą spełniać następujące wymagania podstawowe:
- zachowanie nośności konstrukcji przez określony czas,
- ograniczenie powstawania i rozprzestrzeniania się ognia i dymu,
- ograniczenie rozprzestrzeniania się ognia na sąsiednie obiekty budowlane,
- zapewnienie osobom znajdującym się w obiekcie możliwości wydostania się z obiektu lub uratowania w inny sposób,
- zapewnienie bezpieczeństwa ekip ratowniczych.
Zapewnienie bezpiecznej ewakuacji z obiektu wymaga spełnienia kilku podstawowych warunków:
- wczesna detekcja pożaru dzięki zastosowaniu wielokryteryjnych czujek pożarowych,
- niezwłoczne zaalarmowanie osób przebywających w obiekcie (personelu i gości hotelowych) o wykrytym zagrożeniu,
- uruchomienie urządzeń ppoż. w celu wydzielenia strefy objętej pożarem i umożliwienia bezpiecznej ewakuacji (zwolnienie przejść na drodze ewakuacji czy uruchomienie systemu oddymiania).
W przypadku hoteli poniżej 200 miejsc noclegowych do powiadomienia o pożarze stosuje się przede wszystkim sygnalizatory akustyczne, uzupełniane o sygnalizatory optyczne w obszarach, w których mogą przebywać osoby z dysfunkcją słuchu, lub w pomieszczeniach, w których ze względu na sposób użytkowania sygnalizatory akustyczne byłyby nieskuteczne.
Sygnalizatory akustyczne pod względem konstrukcji i funkcjonalności muszą spełniać wymagania normy PN-EN 54-3. Zgodnie z normą PN-EN 54-2 podstawowym warunkiem doboru i rozmieszczenia sygnalizatorów akustycznych w obiekcie jest zapewnienie sygnału alarmowego o minimalnym poziomie natężenia dźwięku 65 dB(A) oraz nieprzekroczenie maksymalnego dopuszczalnego poziomu natężenia dźwięku 120 dB(A). Minimalny poziom natężenia dźwięku w pokojach hotelowych musi wynosić 75 dB(A) ze względu na konieczność obudzenia osób śpiących. Podczas doboru i rozmieszczenia sygnalizatorów akustycznych należy uwzględnić występowanie innych źródeł dźwięku, tzw. tło obiektu. Poziom natężenia dźwięku powinien być co najmniej o 5 dB(A) wyższy od poziomu dźwięku tła – dotyczy to przede wszystkim pomieszczeń technicznych, w których źródłem hałasu są pracujące tam urządzenia.
Projektanci mają do wyboru następujące sygnalizatory akustyczne:
- konwencjonalne (nieadresowalne) – uruchamiane grupowo w wyniku wysterowania dedykowanej linii alarmowej, do której są podłączone;
- adresowalne – podłączone do linii pętlowej instalacji sygnalizacji pożarowej, na której mogą być równolegle zainstalowane ostrzegacze pożarowe, adresowalność umożliwia uruchomienie indywidualne lub grupowe;
- adresowalne zintegrowane z czujką pożarową lub zamontowane w gnieździe czujki – umożliwia uruchomienie indywidualne lub grupowe, przy jednoczesnej optymalizacji liczby wymaganych urządzeń w obiekcie.
Uruchomienie sygnalizatorów akustycznych, podobnie jak innych urządzeń ppoż., odbywa się zgodnie z przyjętym scenariuszem pożarowym. Najczęściej zakłada on włączenie sygnalizacji alarmowej w zagrożonej strefie w momencie potwierdzenia pożaru przez personel ochrony lub podczas rozszerzenia pożaru na inne pomieszczenia i zadziałania innych czujek pożarowych – oznacza to wywołanie alarmu II stopnia.
Procedura przejścia w tryb alarmu II stopnia jest uzgadniana z rzeczoznawcą ds. ppoż. na etapie projektowania obiektu. Należy wówczas uwzględnić także odpowiedni sposób alarmowania osób niesłyszących. Można w tym celu zastosować specjalne poduszki wibracyjne, które zostaną uaktywnione w momencie wykrycia alarmu pożarowego i obudzą osobę znajdującą się w miejscu zagrożenia.
Oprócz zagadnień technicznych związanych z zadziałaniem urządzeń podczas alarmu pożarowego należy zwrócić uwagę na aspekty formalne dotyczące prawidłowego wprowadzania urządzeń ppoż. do obrotu i użytkowania w obiekcie. Zgodnie z obowiązującymi przepisami sygnalizator akustyczny powinien mieć certyfikat stałości właściwości użytkowych (lub certyfikat zgodności dla wyrobów wprowadzonych przed wejściem w życie wymienionego wcześniej rozporządzenia o wyrobach budowlanych; ang. CPR) oraz świadectwo dopuszczenia CNBOP. Projektant na etapie doboru urządzeń powinien zweryfikować, czy np. czujka pożarowa zintegrowana z sygnalizatorem akustycznym ma wszystkie wymagane dokumenty atestacyjne związane z funkcją detekcji pożaru oraz alarmowania o pożarze (sygnalizator akustyczny).
W celu zapewnienia kompleksowego alarmowania o pożarze i bezpiecznej ewakuacji należy – oprócz urządzeń alarmujących – przewidzieć odpowiednie urządzenia i rozwiązania pozwalające na szybkie i skuteczne powiadomienie personelu ochrony obiektu. Standardowo służy do tego centrala sygnalizacji pożarowej, która sygnalizuje optycznie i akustycznie wykrycie pożaru. Można ją uzupełnić o panel obsługi i wskazań w wersji wyniesionej, zainstalowany w miejscu przebywania osób czuwających nad bezpieczeństwem obiektu. Coraz częściej są też stosowane systemy wizualizacji lub zarządzania bezpieczeństwem pożarowym, które oprócz alarmowania wskazują dokładną lokalizację miejsca pożaru oraz przedstawiają personelowi procedurę postępowania w przypadku wykrytego zagrożenia. Zastosowanie systemu integrującego urządzenia ppoż. i jego współpraca np. z systemem dozoru wizyjnego umożliwi wyświetlenie obrazu z kamery zlokalizowanej w miejscu zagrożenia. Przyspieszy to ocenę sytuacji i zapewni bezzwłoczne potwierdzenie alarmu pożarowego, a to z kolei umożliwi sprawniejszą ewakuację z obiektu i powiadomienie straży pożarnej.
Zlokalizowanie miejsca alarmu w niektórych przypadkach może ułatwić zastosowanie równoległych wskaźników zadziałania przed wejściem do pokoju hotelowego. To bardzo praktyczne rozwiązanie, szczególnie w dużych obiektach, pozwalające na szybką identyfikację miejsca pożaru. Z punktu widzenia przygotowania instalacji nie jest wymagane prowadzenie dodatkowego okablowania pomiędzy wskaźnikiem a czujkami w danym pomieszczeniu. Wystarczy podłączenie do najbliższej czujki pożarowej, a powiązanie z czujkami w pokoju zostanie wykonane za pomocą oprogramowania.
Można także zastosować – w celu zwiększenia poziomu bezpieczeństwa w obiekcie i przekazania informacji o alarmie, uszkodzeniu lub innym zagrożeniu osobom przebywającym poza pomieszczeniem ochrony – specjalne rozwiązania do powiadamiania bezprzewodowego. Funkcję tę może pełnić specjalna aplikacja instalowana w telefonach komórkowych lub tabletach. Aplikacja współpracuje z dedykowanymi urządzeniami aktywnymi wchodzącymi w skład pakietu zapewniającego wymaganą komunikację.
W momencie wystąpienia alarmu czy innego stanu zagrożenia otrzymuje ona sygnał z centrali sygnalizacji pożarowej za pośrednictwem sieci telefonii komórkowej, informujący o tym zdarzeniu użytkownika. Wykorzystuje się do tego funkcję powiadamiania w postaci krótkiej wiadomości zawierającej najważniejsze dane, takie jak typ zdarzenia, adres elementu i jego lokalizacja. Użytkownik po odczytaniu informacji może podjąć stosowne działania lub zalogować się zdalnie do SSP i sprawdzić dokładny stan pracy, aby uzyskać pełny obraz sytuacji. Można też odczytać informacje z pamięci zdarzeń w celu zapoznania się z przebiegiem całego zdarzenia lub informacjami archiwalnymi. Narzędzie to może być z powodzeniem stosowane przez osoby zarządzające hotelem w celu szybkiego informowania o zagrożeniach lub zdalnej kontroli stanu instalacji sygnalizacji pożarowej. Opisane rozwiązanie służy do informowania i stanowi uzupełnienie urządzeń alarmujących, takich jak panel obsługi i wskazań centrali.
Stały postęp technologiczny pozwala na wykorzystywanie w systemach bezpieczeństwa pożarowego coraz nowszych i bardziej zaawansowanych urządzeń, rozwiązań i kanałów komunikacyjnych do szybkiego i czytelnego powiadamiania lub informowania o pożarze. W przypadku realnego zagrożenia osoby znajdujące się w obiekcie zostaną niezwłocznie zaalarmowane, a informacja trafi do personelu ochrony, co pozwoli na skuteczną i bezpieczną ewakuację z obiektu zagrożonych osób.
Schrack Seconet Polska
ul. Domaniewska 44a
02-672 Warszawa
http://schrack-seconet.pl
